Suikerland

De Afrikaanse Esi, haar broertje Yaa en hun slaaf Lano worden door twee mannen geroofd en meegenomen van rivier naar rivier tot ze bij een reuzenrivier komen, de zee. Hier worden ze door de rovers verkocht aan witte wezens. Nederlanders die de geroofde Afrikanen zullen verschepen naar de overkant. Wat en waar die overkant precies is weten de kinderen en de rest van gevangengenomen mensen niet. Behalve dan dat het zeker weten iets slechts zal zijn. Waarom zouden ze anders met veel te veel mensen opgesloten zitten op een schip in een ruim met niet meer dan een poep- en plasemmer en waar ze onder vreselijke omstandigheden moeten zien te overleven?

Uiteindelijk meert het schip aan de andere kant van de oceaan aan. Esi komt terecht op een suikerplantage, in wat wij kennen als Suriname, waar ze tot huisslaaf wordt gemaakt. Daar moet ze nog blij mee zijn ook, want de slaven op het land hebben het nog zwaarder. Hoe kun je doorgaan met (over)leven op een plek waar je door witte mensen als verwerpelijk en achterlijk wordt gezien, als dom uitschot dat niet goed is voor iets anders dan werken. Dit verhaal vertelt hoe het leven in slavernij écht was. Zowel de Afrikaanse als de Europese geschiedenis van slavernij zijn deel van het verhaal. 

De slavernij is een groot onderdeel van de Nederlandse geschiedenis. Een lange periode waarin Nederlanders (en vele andere volken) verschrikkelijke dingen hebben gedaan. Dingen waar vaak niet lang genoeg bij stil wordt gestaan in mijn ogen. Het is belangrijk dat er nooit wordt vergeten hoe vreselijk het is geweest dat zwarte mensen onder zulke omstandigheden hebben moeten leven, hoe mensen hun families zijn kwijtgeraakt, hoe mensen zijn onderdrukt, vernederd, mishandeld en hoe dit na de slavernij ook nog een rol bleef spelen. Hoe dit zelfs tegenwoordig nog een rol speelt.  

Zelf vind ik het zeker voor kinderen erg belangrijk dat zij over de slavernij onderwezen worden. Niet dat ze alle gruwelheden tot in detail moeten kennen, maar wel dat er nog helemaal niet zo heel lang geleden op deze manier met heel veel mensen (waaronder ook veel kinderen) werd omgegaan. 

De slavernij wordt in dit verhaal op een voor kinderen geschikte, maar zeker ook krachtige manier uitgelegd en bespreekbaar gemaakt. In het voorwoord wordt beschreven waarom er is gekozen voor bepaald taalgebruik. Woorden zoals ‘neger’ ‘negerin’ en ‘nikkertje’ worden gebruikt in het verhaal en je leest ook wat voor effect die woorden kunnen hebben op de personages in het verhaal.  

Over de Afrikaanse slavernij (dat in Afrika zelf plaatsvond) wist ik niet zoveel, dus ik vond het ontzettend interessant om ook hier over te lezen. Dit heeft er ook voor gezorgd dat ik me hier verder over in wil lezen. Op mijn Instagram komt het niet vaak naar voren, maar ik ben al sinds jonge leeftijd ontzettend geïnteresseerd in verhalen over geschiedenis. Vroeger las ik veel historische jeugdboeken, maar keek ik ook vele documentaires met mijn vader, die ontzettend veel weet over de geschiedenis van vreselijk veel volken en landen, waar ik dan ook van alles aan kon vragen. 

Suikerland vind ik prachtig en ik zou het als kind zeker hebben opgepakt. Tenminste, als ik de achterkant had gelezen want de cover vind ik niet erg aantrekkelijk. Dit heb ik jammer genoeg al van meerdere mensen gehoord, dus ik hoop heel erg dat dit boek door het verhaal (en misschien mijn stukkie) bekendheid krijgt zodat het toch sneller opgepakt wordt. 

Naast dat het mooi is, is het ook een vreselijk verdrietig verhaal. Al bevat het tegelijkertijd ook erg veel kracht. Er komen veel sterke personages voor in het boek, waaronder Ama. Over Ama en haar vurige uitspraken had ik erg graag meer willen lezen. Ze lijkt een heel mooi en bijzondere geest te hebben. 

De sterke illustraties in dit boek zijn, net zoals de cover, niet mijn smaak. Wel geven ze heel mooi de sfeer en omgeving weer. Daar passen ook geen vrolijke plaatjes bij. De illustraties zijn vooral in het boek geplaatst op stukken die een langere tijd overbruggen. Door een paginagrote illustratie met op de pagina ernaast een korte tekst wordt geschetst hoe de tijd dan verstreek. Heel fijn voor de doelgroep van dit boek, vind ik, want zo wordt het verhaal nooit te langdradig en verliest het vrijwel geen vaart. Voor mijzelf hadden er wel nog meer details besproken mogen worden, maar voor kinderen is het goed zo.

Ik hoop dat veel kinderen en ook volwassenen kennis gaan maken met Suikerland. Hoewel het niet een boek is dat je pakt om even gezellig te lezen, kun je hier zeker in verdwijnen. Het is een boek dat in mijn ogen veel aandacht verdient en echt een meerwaarde kan zijn om slavernij bespreekbaar te maken. Zowel in het onderwijs als ‘gewoon’ thuis. 4 en een stukkie sterren voor mij.

"𝘕𝘪𝘦𝘮𝘢𝘯𝘥 𝘬𝘢𝘯 𝘫𝘦 𝘨𝘦𝘦𝘴𝘵 𝘷𝘢𝘯 𝘫𝘦 𝘢𝘧𝘱𝘢𝘬𝘬𝘦𝘯, 𝘌𝘴𝘪. 𝘖𝘯𝘵𝘩𝘰𝘶𝘥 𝘥𝘢𝘵! 𝘈𝘭𝘭𝘦𝘦𝘯 𝘰𝘷𝘦𝘳 𝘫𝘦 𝘭𝘪𝘤𝘩𝘢𝘢𝘮 𝘬𝘶𝘯𝘯𝘦𝘯 𝘻𝘦 𝘥𝘦 𝘣𝘢𝘢𝘴 𝘴𝘱𝘦𝘭𝘦𝘯." 

-

Auteur: Henna Goudzand Nahar

Illustrator: Renate Spiegel

Uitgever: Querido