Salto

‘𝘔𝘢𝘢𝘳,’ 𝘻𝘦𝘨 𝘪𝘬, ‘𝘸𝘢𝘵 𝘢𝘭𝘴 𝘪𝘬 𝘷𝘢𝘭?’ … ‘𝘋𝘢𝘯 𝘴𝘵𝘢 𝘫𝘦 𝘰𝘱.’

De twaalfjarige Álfur is een heel gewoon kind uit Kópavogur in IJsland. Na school gamet hij met zijn beste vriend en traint hij om in een hogere turngroep te komen. Maar met Álfurs familie is van alles aan de hand. Zijn tante Harpa was ooit de beste turnster van IJsland, maar niemand praat meer met haar. En als bij Eiki, zijn drie jaar oude broertje, autisme wordt vastgesteld, staat de wereld op zijn kop. Ineens mogen ze thuis geen gluten meer eten en worden ze een plasticvrij huishouden. Alsof dat Eiki zal helpen... Hun ouders willen zelfs verhuizen! Álfur besluit dat het zo niet langer kan. Hij is soms de enige die Eiki lijkt te begrijpen, dus hij moet en zal bewijzen dat zijn broertje helemaal niet anders is! Maar of dat ook lukt?

Wat me natuurlijk als eerst opviel aan het boek is het prachtige omslag gemaakt door @lindefaas_illustration met fijne kleuren, waardoor mijn nieuwsgierigheid meteen werd geprikkeld. Daarna volgde het stukkie op de achterkant. 𝘞𝘢𝘵 𝘢𝘭𝘴 𝘦𝘳 𝘷𝘢𝘯 𝘢𝘭𝘭𝘦𝘴 𝘢𝘢𝘯 𝘥𝘦 𝘩𝘢𝘯𝘥 𝘪𝘴 𝘮𝘦𝘵 𝘫𝘦 𝘧𝘢𝘮𝘪𝘭𝘪𝘦? staat er in een groter lettertype dan de rest op. Nou, daar ben ik best wel een expert in, dus mijn interesse was nogal gewekt. 😉

Nog voor het verhaal begint staat er een waarschuwing in het boek: 𝘋𝘪𝘵 𝘣𝘰𝘦𝘬 𝘨𝘢𝘢𝘵 𝘰𝘷𝘦𝘳 𝘢𝘶𝘵𝘪𝘴𝘮𝘦 𝘦𝘯 𝘥𝘦 𝘮𝘢𝘯𝘪𝘦𝘳 𝘸𝘢𝘢𝘳𝘰𝘱 𝘷𝘳𝘪𝘦𝘯𝘥𝘦𝘯 𝘦𝘯 𝘧𝘢𝘮𝘪𝘭𝘪𝘦𝘭𝘦𝘥𝘦𝘯 𝘬𝘶𝘯𝘯𝘦𝘯 𝘳𝘦𝘢𝘨𝘦𝘳𝘦𝘯 𝘸𝘢𝘯𝘯𝘦𝘦𝘳 𝘦𝘦𝘯 𝘯𝘢𝘢𝘴𝘵𝘦 𝘢𝘶𝘵𝘪𝘴𝘮𝘦 𝘣𝘭𝘪𝘫𝘬𝘵 𝘵𝘦 𝘩𝘦𝘣𝘣𝘦𝘯. 𝘝𝘰𝘰𝘳 𝘴𝘰𝘮𝘮𝘪𝘨𝘦 𝘭𝘦𝘻𝘦𝘳𝘴 𝘬𝘢𝘯 𝘥𝘪𝘵 𝘱𝘪𝘫𝘯𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘻𝘪𝘫𝘯. De laatste zin blijkt waar te zijn, want ik heb al meerdere zeer negatieve reacties over dit boek gelezen, waarbij mensen erg pijnlijk zijn geraakt door het verhaal.

Maar ook de rest is waar. Iedereen reageert anders. En dit is Álfurs verhaal, een verhaal dat er ook mag zijn. Natuurlijk gaat alles vast ook weleens in één keer goed, verloopt het thuis ongeacht voorziene situaties altijd in harmonie. Toch denk ik dat dit in veel huishoudens niet het geval is. Hoewel je soms iedereen  - inclusief jezelf - vaak probeert te vertellen dat het niet erg is dat iemand 'ander' gedrag vertoont dan je verwacht, dat je dat best kunt accepteren, dulden en samen manieren kunt vinden om op een fijne en veilige manier samen te leven waarbij ieder volledig zichzelf kan zijn, gaat dit echt niet altijd zo vanzelfsprekend en makkelijk als je had gehoopt. Al helemaal niet als het thuis ineens anders loopt dan je had verwacht, als het niet om een ‘buitenstaander’ maar een direct familielid gaat. Waardoor het ook direct invloed heeft op jouw leven.

Soms kost het tijd, soms levert het vele strijden op, gaan dingen helemaal niet goed, doe en zeg je dingen waarvan later blijkt dat je er iemand (onbewust) ontzettend mee hebt gekwetst. Niet vanwege onwil, maar omdat je op dat moment denkt dat je het goed doet, omdat je (nog) niet weet hoe het ook anders kan. Daar lopen Álfur en zijn familie ook tegenaan wanneer bekend wordt dat Eiki in het autistisch spectrum valt.

Ik vind het heel lief en mooi hoe Álfur als grote broer er alles voor over heeft om zijn kleine broertje te beschermen van de negatieve meningen van anderen, om aan iedereen te bewijzen dat Eiki gewoon Eiki is. Zegt en denkt hij hierbij dingen die kwetsend en verkeerd zijn? Ja. Maar ik snap hem wel. Als kind weet je soms niet anders, wil je geen spanning in je leven. Er zijn dan verschillende dingen die je kunt doen, bijvoorbeeld jezelf constant afleiden, ervoor weglopen, ertegen vechten, of jezelf wegcijferen en de goede vrede proberen te bewaren om verdere onrust te voorkomen. In mijn ogen probeert probeert Álfur die laatste twee dingen te combineren. Te vechten tegen de diagnose door aan iedereen proberen te bewijzen dat zijn broertje geen autisme heeft, maar ook zoveel mogelijk proberen om verdere spanning te voorkomen. Ik had het met hem te doen. En soms had ik het ook met mijn kleine ik te doen.

Naast de problemen thuis heeft Álfur nog meer gebeurtenissen in zijn leven die zijn aandacht vragen. De vriendschap met zijn beste vriend Ragnar, de droom om turnkampioen te worden, zijn tante Harpa – die hij opzoekt – en waar ook van alles mee aan de hand is. Hierdoor zitten er vele lagen in het verhaal. Lagen die confronteerden, maar die ik wel waardeerde.

De schrijfstijl (en dus de vertaling) vind ik erg fijn en dat zorgde er ook voor dat ik het boek in één keer uitlas. Over Tante Harpa had ik wel graag nog meer gelezen. Waarom ga ik hier niet delen, om spoilers te voorkomen, maar als je al meer van mijn persoonlijke stukkies hebt gelezen kun je je als je dit boek leest vast bedenken waarom. Sommige momenten die zich afspeelden met/bij haar hebben me geraakt en laten nadenken.

Nou, dat was ‘m weer voor vandaag. Ik sluit niet af met ‘dit is een echte aanrader’, omdat het kan zijn dat je echt moet afwegen of je dit boek wil lezen vanwege de wellicht pijnlijke (voor)oordelen over autisme. Zelf vond ik het wel mooi. Dus sluit ik dit stukkie lekker af met wat zinnen die ik mooi vond.

‘𝘏𝘦𝘵 𝘪𝘴 𝘴𝘰𝘮𝘴 𝘦𝘦𝘯 𝘣𝘦𝘦𝘵𝘫𝘦 𝘮𝘰𝘦𝘪𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘰𝘮 𝘷𝘰𝘭𝘸𝘢𝘴𝘴𝘦𝘯𝘦 𝘵𝘦 𝘻𝘪𝘫𝘯.’

‘𝘔𝘪𝘴𝘴𝘤𝘩𝘪𝘦𝘯 𝘻𝘰𝘶 𝘻𝘦 𝘻𝘦𝘭𝘧𝘴 𝘸𝘦𝘭 𝘨𝘢𝘢𝘯 𝘩𝘶𝘪𝘭𝘦𝘯. 𝘌𝘯 𝘥𝘢𝘯 𝘻𝘰𝘶 𝘢𝘭𝘭𝘦𝘴 𝘯𝘰𝘨 𝘦𝘳𝘨𝘦𝘳 𝘸𝘰𝘳𝘥𝘦𝘯. 𝘋𝘢𝘢𝘳𝘰𝘮 𝘻𝘦𝘨 𝘪𝘬 𝘮𝘢𝘢𝘳 𝘯𝘪𝘦𝘵𝘴. 𝘚𝘰𝘮𝘴 𝘩𝘦𝘣 𝘪𝘬 𝘩𝘦𝘵 𝘨𝘦𝘷𝘰𝘦𝘭 𝘥𝘢𝘵 𝘪𝘬 𝘴𝘱𝘳𝘢𝘬𝘦𝘭𝘰𝘰𝘴 𝘣𝘦𝘨𝘪𝘯 𝘵𝘦 𝘸𝘰𝘳𝘥𝘦𝘯, 𝘻𝘰𝘷𝘦𝘦𝘭 𝘻𝘸𝘪𝘫𝘨 𝘪𝘬.’

‘𝘑𝘦 𝘷𝘰𝘦𝘭𝘵 𝘫𝘦 𝘣𝘦𝘵𝘦𝘳 𝘢𝘭𝘴 𝘫𝘦 𝘯𝘪𝘦𝘵 𝘱𝘳𝘰𝘣𝘦𝘦𝘳𝘵 𝘥𝘦 𝘥𝘪𝘯𝘨𝘦𝘯 𝘵𝘦 𝘷𝘦𝘳𝘢𝘯𝘥𝘦𝘳𝘦𝘯 𝘸𝘢𝘢𝘳 𝘫𝘦 𝘨𝘦𝘦𝘯 𝘪𝘯𝘷𝘭𝘰𝘦𝘥 𝘰𝘱 𝘩𝘦𝘣𝘵. 𝘌𝘯 𝘩𝘦𝘵 𝘪𝘴 𝘰𝘰𝘬 𝘣𝘦𝘭𝘢𝘯𝘨𝘳𝘪𝘫𝘬 𝘰𝘮 𝘯𝘪𝘦𝘵 𝘵𝘦 𝘴𝘯𝘦𝘭 𝘰𝘱 𝘵𝘦 𝘨𝘦𝘷𝘦𝘯, 𝘮𝘢𝘢𝘳 𝘥𝘪𝘯𝘨𝘦𝘯 𝘱𝘳𝘰𝘣𝘦𝘳𝘦𝘯 𝘵𝘦 𝘷𝘦𝘳𝘢𝘯𝘥𝘦𝘳𝘦𝘯 𝘸𝘢𝘢𝘳 𝘫𝘦 𝘸é𝘭 𝘪𝘯𝘷𝘭𝘰𝘦𝘥 𝘰𝘱 𝘩𝘦𝘣𝘵.’

‘𝘔𝘦𝘵 𝘴𝘰𝘮𝘮𝘪𝘨𝘦 𝘥𝘪𝘯𝘨𝘦𝘯 𝘸𝘪𝘭 𝘫𝘦 𝘨𝘦𝘦𝘯 𝘷𝘳𝘦𝘥𝘦 𝘩𝘦𝘣𝘣𝘦𝘯,’ 𝘻𝘦𝘨 𝘪𝘬. ‘𝘑𝘦 𝘮𝘰𝘦𝘵 𝘸𝘦𝘭,’ 𝘻𝘦𝘨𝘵 𝘏𝘢𝘳𝘱𝘢 𝘦𝘯 𝘻𝘦 𝘭𝘢𝘤𝘩𝘵 𝘰𝘱𝘦𝘦𝘯𝘴. ‘𝘛𝘦𝘯𝘻𝘪𝘫 𝘫𝘦 𝘻𝘦 𝘬𝘶𝘯𝘵 𝘷𝘦𝘳𝘢𝘯𝘥𝘦𝘳𝘦𝘯.’

‘𝘈𝘭𝘴 𝘪𝘬 𝘷𝘢𝘭, 𝘥𝘢𝘯 𝘴𝘵𝘢 𝘪𝘬 𝘨𝘦𝘸𝘰𝘰𝘯 𝘸𝘦𝘦𝘳 𝘰𝘱.’ 

-

Auteur: Arndís Thórarinsdóttir 

Illustrator: Linde Faas

Uitgever: Volt